ایرانیان چگونه شیعه شدند؟
سابقه دین اسلام در سرزمین ایران به عصر حیات «پیامبر اکرم(ص)» و نامه آن حضرت به «خسرو پرویز» شاه ایران برمیگردد؛ و ورود رسمی این دین به این سرزمین، به سال 16 هجری و در زمان حکومت «عمر بن خطاب» خلیفه دوم .
پاسخهای نادرست و افسانهای در مورد شیعه شدن ایرانیان :
- ازدواج امام حسین (ع) با شهربانو دختر یزدگرد سوم از سلسله ساسانی، باعث علاقه ایرانیان به اهل بیت(ع) و در نتیجه تشیع ایرانیان شده است .
- ایرانیان در اصل ضد اعراب، ضد اسلام و ضد مسلمانان بودهاند. وقتی ایران توسط مسلمانان فتح شد، ایرانیان مجبور بودند در ظاهر بگویند ما مسلمان شدهایم والا کشته میشدند یا باید جریمه میپرداختند. لذا در ظاهر اسلام را قبول میکردنداما در واقع همان عقاید زرتشتیگری و عقاید قبل از اسلام خود را حفظ کردند و ادامهدادند لکن تحت عنوان شیعه. پس تشیع، مذهبی است که در اصل به دست ایرانیان ساخته شدهو ربطی به اسلام ندارد، بلکه مذهبی ایرانی است.
- ایرانیان تا قرن دهم سنی بودند. از آن پس با زور صفویان به شیعه گرایشیافتند. زیرا شاه اسماعیل صفوی وقتی در تبریز تاج گذاری کرد، بسیاری از سنیها راقتل عام نمود.
پاسخ صحیح و منطقی:
شیعه شدن ایرانیان حدود 10 قرن به طول انجامیده باشد. اتفاقاتی باعث فراگیری تشیع درایران شد را اینگونه مرور کرد:
- نخست آنکه «جناب سلمان» فردی ایرانی وشیعی بود. در یمن نیز ایرانیانی وجود داشتند که متمایل به سمت اهل بیت بودند. یمنتوسط حضرت علی (ع) و در زمان حیات رسول اکرم (ص) به اسلام ایمان آورد و اهل یمن ازهمان زمان با حضرت علی (ع) آشنا شدند؛ در حالی که ساحل خلیج فارس تا یمن تحت نفوذایران بود.
- در دوره خلیفه دوم، وی تبعیضهایی بین عرب و عجم قائل شد که موجب آزردگیخاطر ایرانیان گردید. پس از کشته شدن خلیفه دوم به دست یک ایرانی، فرزند وی چند تناز ایرانیان موجود در مدینه را به قتل رساند. اما وقتی حضرت علی(ع) به حکومت رسیداعلام کرد که بین عرب و عجم تفاوتی نیست و عرب هیچ گونه فضلی بر عجم ندارد و اینباعث شد تا ایرانیان به حضرت علی(ع) گرایش پیدا کنند. همچنانکه «امام زینالعابدین(ع)» با خریدن و آزاد کردن تعداد زیادی از بردگان و بندگان غیر عرب، جمعیتزیادی از موالیان در مدینه ایجاد کرد که محب اهل بیت(ع) بودند.
- پس از شهادت حسین بن علی(ع) ایرانیان متوجه شدند از اسلام دو قرائت وجوددارد: اسلام یزیدی و اسلام حسینی. بنی امیه با آن سابقه ظلمها و اعمال تبعیضهانمیتوانست در قلوب ایرانیان جایی داشته باشد و به صورت طبیعی ایرانیان به سوی امامحسین(ع) و اهل بیت(ع) گرایش پیدا کردند و بعدها در سقوط بنی امیه بیشترین کمکها رانمودند. زیرا بنی عباس با شعار حمایت از آل محمد (ص) قیام کردند. اما بعد معلوم شدکه این جریان نیز با جریان اهل بیت فاصله دارد.
- در طول تاریخ، برخی از شاگردان امام جعفر صادق و سایر ائمه ـ علیهمالسلام ـ در ایران حضور یافتند و به طور گسترده مکتب اهل بیت(ع) را تبلیغ کرده وایرانیان را به مذهب آنان دعوت میکردند.
- حضور حضرت امام رضا(ع) در خراسان عامل دیگری است. یکی از دلایلی که «مأمون» میخواست امام رضا(ع) را ولیعهد کند، مقابله با عربهایی بود که از برادرش «امین» حمایت میکردند. تحلیل وی این بود که با ولایت عهدی امام رضا(ع) هم ایرانیانشیعی را به سوی خود جذب خواهد کرد و هم شیعیان عرب؛ و این باعث تقویت قدرت وی و ضعفامین خواهد شد.
- بسیاری از امام زادگان از ظلم «منصور دوانیقی» و دیگر خلفای ستمگر بهایران آمدند و پراکندگی آنان در سراسر ایران عامل دیگری در گسترش تشیع در ایرانبود. همانطور که حضور «حضرت معصومه(س)» در قم، «حضرت شاه چراغ(ع)» در شیراز و «حضرتعبدالعظیم(ع)» در ری، از دلایل مهم روی آوری مردم ایران به سمت تشیع است.
- در عصر سلاطین شیعهی آلبویه موجبات تبلیغ مکتب اهل بیت(ع) بیش از پیشفراهم شد و کتب مهم شیعی مثل تهذیب، استبصار، کافی و من لایحضره الفقیه در این زمانتألیف شد. بزرگانی چون شیخ صدوق، شیخ مفید، شیخ طوسی، سید مرتضی و سید رضی توانستنددر این عصر اسلام شیعی را به مردم معرفی نمایند.
- در دوره ایلخانان، حضور علامه حلی به مدت 10 سال در ایران و آزادی وی دربیان احکام و مهارت او در فقه و کلام و نیز تلاشهای «خواجه نصیر الدین طوسی» عاملدیگری در این زمینه است.
- حلقه آخر این جریان تاسیس دولت صفویه و اعلام تشیع به عنوان مذهب رسمی وحضور و دعوت از علمای شیعه از سراسر جهان اسلام است. این همه سبب شد تا بالاخره درعصر صفویه پس از طی 10 قرن، اسلام شیعی در ایران گسترش یابد و به صورت یک مکتب ومذهب فراگیر در این کشور معرفی شود.
منبع: سایت شهید آوینی